verwees naar
het middeleeuwse
ridderverhaal
'Karel ende Elegast'
Het verhaal van 'De Elegasten' begint enkele jaartjes later dan dat van 'De Vaganten', maar er zijn veel gelijkenissen tussen het Oost-Vlaamse en Antwerpse kwintet. Zo kozen 'De Elegasten' ook aanvankelijk voor een Engelse groepsnaam: 'The Campground Singers'. En zoals 'The Dockx Brothers' (voorlopers van 'De Vaganten'), was de groep in hoofdzaak gegroeid uit een familie-aangelegenheid. Net als hun Antwerpse collega's debuteerden ook 'The Campground Singers' in 1964 met negro-spirituals, gospels en geleidelijk bredere Angelsaksische folksongs, om later over te schakelen naar het Nederlandstalige lied.
En waar 'De Vaganten' voor het grote publiek verschenen tijdens een 'Ontdek de Ster' van de BRT (1963), deden de Oost-Vlamingen dat eind 1966 in het programma 'Spelevaren'. Deze BRT-productie was geen talentenjacht, maar 'beloften' kregen daar vrijblijvend een kans om zich te bewijzen. 'The Campground Singers' grepen met verve die kans met een op muziek gezette vertaling van een lyrische ballade van Edgar Allan Poe uit 1849, 'Annabel Lee'. Dit leverde hen een eerste platencontract op.
De groep werd gevormd door de broers Ivan, Paul en Raymond Poppe, door de echtgenote van deze laatste, Rita Bracke, èn door Herman Van Caeckenberghe. De eerste vier zijn geboren en getogen in Berlare, Herman zag het levenslicht in Gijzegem. Aangezien twee leden van het kwintet liever hun geboortedatum niet op een website zien, houden we het erbij dat 'The Campground Singers/De Elegasten' geboren werden tussen 1940 en 1945...
Na die 'Annabel Lee' evolueerden ze steeds nadrukkelijker naar een Nederlandstalig repertoire, hetgeen hen er in 1967 toe deed besluiten om een naamwijziging door te voeren. Dat gebeurde tijdens het dertigste Vlaams Nationaal Zangfeest op 26 mei 1967. Het kwintet zong mee met het lied 'Mozes', als begeleidingsgroep van Jef Burm. Die kondigde tijdens hun optreden aan dat de groep voortaan als 'De Elegasten' (een verwijzing naar het middeleeuwse ridderverhaal 'Karel ende Elegast') door het leven zou gaan, wat een stormachtig applaus veroorzaakte bij de 25.000 aanwezigen. Eerder hadden de vijf groepsleden overlegd of ze verder zouden gaan in het Engels dan wel volledig op Nederlands zouden overschakelen. Op de vraag, waarom ze na een drietal jaar beslisten om van taal te wisselen, antwoordt Ivan Poppe: "We ervaarden geleidelijk dat het Nederlands ons beter lag en toen we daarover een stemming organiseerden, kozen drie van de vijf voor de eigen taal (Ivan, Paul en Herman), wat dus een democratische meerderheid opleverde."
Verschillen met De Vaganten werden toen ook steeds duidelijker. Zangtechnisch opteerden ze eerder voor alternerende solo-zang, waarbij de andere groepsleden voor vocale en instrumentale ondersteuning zorgden. Ook de vrouwenstem zorgde voor een andere klankkleur. Bij het Antwerps kwintet primeerde de groepszang en was de instrumentale begeleiding indrukwekkender.
Herman Van Caeckenberghe was en is de bekendste 'Elegast'. In juli 1969 gaf hij een ferme duw aan de populariteit van de groep toen hij als 'Herman Elegast' op het laatste nippertje Mary Porcelijn moest vervangen in de Belgische ploeg van de 'Europabeker voor Zangvoordracht' in het casino van Knokke. Hij ging daar meteen lopen met de persprijs.
Hun bekendste nummer, 'Wat heb je vandaag op school geleerd', dateert eveneens uit 1969. Herman vertaalde samen met Hugo Verhulst en Willy Evenpoel deze song van de Amerikaanse folksinger Tom Paxton ('What did you learn in school today'), en zong de solo-partij. Vermeldenswaard: dit was oorspronkelijk slechts de B-zijde van het singeltje dat als A-kant 'De kaboutertjes' had...
Opmerkelijk was hun korte samenwerking in het begin van de jaren '70 met het Gents Mimetheater van Frederik Van Melle, die in september 1985 tijdens een aardbeving in Mexico-stad om het leven kwam. Die samenwerking resulteerde in 1971 in het programma 'Mimemuziek', een eenmalig evenement in het Oostendse Kursaal waarbij mimespelers de liedjes visueel 'ondersteunden'. Nog in 1971 presenteerde het kwintet 'Kathmandou', een stuk dat evenzeer een oratorium als een suite wou zijn en dat een volledige kant van de gelijknamige LP uit datzelfde jaar vulde.
Rustig bouwden ze hun repertoire uit met vertalingen van gedegen, populaire artiesten (Joe Dassin, Ralph McTell) en in 1975 scoorde het kwintet zowel in Nederland als in Vlaanderen aardig met de LP ''n Ogenblikje'.
Een jaar later, in juli 1976, besloten ze evenwel (om hoofdzakelijk professionele redenen), om te stoppen met optreden en platen maken. Sindsdien laten Herman Van Caeckenberghe en Ivan Poppe, onafhankelijk van mekaar, met diverse tijdelijke projecten sporadisch nog van zich horen.
Pol Van Mossevelde
& Muziekcentrum Vlaanderen
De Elegasten op Muziekarchief.be (1966-1972 - alles)
Enkele foto's uit het VRT-archief
